Η οπερέτα είναι είδος του μουσικού θεάτρου με περιεχόμενο κωμικό με διαλόγους, τραγούδια, ενόργανα μέρη, χορό και χορωδιακά. Δημιουργήθηκε ως εξέλιξη της κωμικής όπερας και του γαλλικού vaudeville και καθιερώθηκε ως τα μέσα του 19ου αιώνα. Θεμελιωτής του είδους είναι ο γερμανικό-εβραϊκής καταγωγής συνθέτης Jacques Offenbach (1819-1880), ο οποίος συνέθεσε μουσική για ενενήντα περίπου γαλλικές οπερέτες - αναφέρουμε τρεις από τις πιο γνωστές: Ορφέας στον 'Aδη (1858), από όπου και ο δημοφιλής γαλλικός χορός can-can, Ωραία Ελένη (1864), Παριζιάνικη ζωή (1866).
Η βιεννέζικη οπερέτα δανείστηκε πολλά στοιχεία από τη γαλλική, αλλά τα κυρίαρχα χαρακτηριστικά της προέρχονταν από παραδοσιακές μουσικές φόρμες όπως το βαλς. Γνωστοί συνθέτες βιεννέζικης οπερέτας είναι ο Johann Strauss και οι γιοι, κυρίως ο Johann Strauss II.Το 1908 αποτελεί αφετηρία για την ελληνική οπερέτα, καθώς ο θιασάρχης Αντώνιος Νίκας ανεβάζει την οπερέτα του R. Hervé Mam'zelle Nitouche (1883) με διευθυντή ορχήστρας το Θεόφραστο Σακελλαρίδη (1882-1950). Ο Σακελλαρίδης εγκαταλείπει την επιθεώρηση με την οποία είχε ασχοληθεί, για να αφοσιωθεί ολοκληρωτικά στο είδος αυτό.
Το 1909 γράφει την πρώτη του οπερέτα Σια κι αράξαμε και, από το 1914 ως το θάνατό του, συνθέτει περίπου ογδόντα οπερέτες, κυρίως τρίπρακτες, πολλές σε δικό του λιμπρέτο, όπως: Στα Παραπήγματα (1914), Πικ-νικ (1915), Η δεσποινίς "Τιπ-Τοπ" (1916), Ο ΥπνοβάτηςΘέλω να ιδώ τον Πάπα (1920), Μακρής, Κοντός και Σία (1926), Ηρώ και ΛέανδροςΟ καπετάν Τσανάκας (1930), Τα μοντέρνα κορίτσια (1935) κ.α.
Η οπερέτα όμως που είχε τη μεγαλύτερη επιτυχία ήταν Ο βαφτιστικός βασισμένος σε ομότιτλο θεατρικό το οποίο ανέβηκε στα 1917 από τους Κυβέλη-Βεάκη. Παίχτηκε για πρώτη φορά στις 18 Ιουλίου 1918 και μαζί με τους Απάχηδες των Αθηνών (1921) του Νίκου Χατζηαποστόλου θεωρούνται οι πιο δημοφιλείς ελληνικές οπερέτες. Το εμβατήριο "Ψηλά στο μέτωπο" τραγουδήθηκε πολύ και από τους στρατιώτες του 1940. Μάλιστα η οπερέτα γυρίστηκε σε ταινία το 1952 από τη Μαρία Πλυτά, με πρωταγωνιστές τον Αλέκο Αλεξανδράκη, του οποίου η φωνή ήταν ντουμπλαρισμένη από τον τενόρο Πέτρο Επιτροπάκη, την Ανθή Ζαχαράτου και το Μίμη Φωτόπουλο.
Το χρονικό διάστημα μεταξύ 1916-1928 είναι σπουδαία εποχή για την ελληνική οπερέτα. Το περιεχόμενό της είναι εύθυμο, εύπεπτο, κωμικό, με χαρούμενο τέλος και με μελωδίες που γίνονται εύκολα δημοφιλείς καθώς μπορούν να τραγουδιούνται εύκολα και προσφέρουν αναψυχή στους αστούς.
Με αφορμή τη συμπλήρωση των εκατό χρόνων από τη δημιουργία της ελληνικής οπερέτας η Εθνική Λυρική Σκηνή κάνει ένα αφιέρωμα στο συνθέτη Θεόφραστο Σακελλαρίδη ανεβάζοντας την παράσταση Θυμήσου εκείνα τα χρόνια. Πρόκειται για μια αναδρομή στην παράδοση της οπερέτας, της επιθεώρησης και του μουσικού θεάτρου στο πρώτο μισό του 20ου αιώνα, σε άμεση σχέση με τα ιστορικά γεγονότα και τον κοινωνικό περίγυρο της εποχής.
Η παράσταση είναι μείγμα μιας αντιπροσωπευτικής επιλογής των ωραιότερων μελωδίων του συνθέτη και μιας δραματοποιημένης αφήγησης κατά την οποία ο ίδιος ο Σακελλαρίδης μαζί με τους χαρακτήρες της Μαρίκας Κοτοπούλη και της Αφροδίτης Λαουτάρη γνωρίζουν στο κοινό την αθηναϊκή κοινωνίας της μπέλ επόκ. Την επιμέλεια της παράστασης είχε ο εθνομουσικολόγος Λάμπρος Λιάβας, καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, ο οποίος έχει γράψει και το λιμπρέτο, ενώ ο συνθέτης Βασίλης Τενίδης έκανε τη μουσική επεξεργασία και ενορχήστρωση των κομματιών με βάση τις μουσικές εκδόσεις και τα χειρόγραφα του Σακελλαρίδη.
Το ρόλο του Σακελλαρίδη ερμηνεύουν ο Μιχάλης Μητρούσης και ο Δημήτρης Ντάσιος, ενώ τους ρόλους της Μαρίκας Κοτοπούλη και Αφροδίτης Λαουτάρη η Νίνα Λοτσάρη, η Ευδοκία Χατζηϊωάννου και η Σωτηρία Ρουβολή.
Οι παραστάσεις, που έχουν ήδη ξεκινήσει από το Δεκέμβριο 2007 και θα διαρκέσουν ως τον Απρίλιο 2008, δίνονται κάθε Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή και Σάββατο στις 20.00 και Κυριακή 19.00 στο Θέατρο "Ακροπόλ".
No comments:
Post a Comment