Η Μαίρη-Έλεν Νέζη στην Κάρμεν

(Του ΒΑΣΙΛΗ Κ. ΚΑΛΑΜΑΡΑ, Ελευθεροτυπία, 25/9/2010)

Παρά το νεαρό της ηλικίας της, η μεσόφωνος Μαίρη-Ελεν Νέζη δεν έχει σε τίποτα να ζηλέψει τις φτασμένες τραγουδίστριες της όπερας. Και αυτό διότι έχει ερμηνεύσει «πρώτους ρόλους» των μεγάλων συνθετών του λυρικού θεάτρου και έχει εμφανιστεί σε μουσικούς χώρους πρώτης ταχύτητας, όπως είναι το Κάρνεγκι Χολ και το Εϊβερι Φίσερ Χολ της Νέας Υόρκης, το Πλας ντεζ Αρ του Μόντρεαλ, το Τεάτρο Κομουνάλε της Φλωρεντίας, το Τεάτρο Μονουμένταλ της Μαδρίτης.

Γεννημένη στο Μόντρεαλ του Καναδά, σπούδασε στο Εθνικό Ωδείο και στο Ωδείο Κόνταλι με τη Μίσα Ικεούτσι, και παρακολούθησε μαθήματα τεχνικής και ερμηνείας με τους Ερνστ Χέφλινγκερ, Βέρα Ρόζα, Αρίγκο Πόλα, Φραγκίσκο Βουτσίνο και Κώστα Πασχάλη. Δική της ιδέα ήταν το Φεστιβάλ Οπερας Αρχαίας Κορίνθου, το οποίο διευθύνει από το 2003.

Από τους λίγους δημοφιλείς ρόλους που δεν είχε μέχρι τώρα ερμηνεύσει, ήταν η «Κάρμεν» του Ζορζ Μπιζέ. Πρόκειται για την τρίπρακτη όπερα, σε λιμπρέτο των Ανρί Μεγιάκ και Λιντοβίκ Αλεβί, η οποία βασίζεται στην ομότιτλη νουβέλα του Προσπέρ Μεριμέ. Η παράσταση ανεβαίνει στις 9 Οκτωβρίου, από την Εθνική Λυρική Σκηνή, στο Θέατρο «Ολύμπια». Η Μαίρη-Ελεν Νέζη θα κρατήσει τον ρόλο της Κάρμεν για άλλες δύο βραδιές, στις 13 και στις 16 Οκτωβρίου.

- Η «Κάρμεν» είναι μια λαοφιλής όπερα, με μεγάλη ερμηνευτική παράδοση. Τι προβλήματα καλείται να επιλύσει μια νέα ερμηνεία;

«Μια νέα ερμηνεία δεν καλείται να "επιλύσει" κάποιο πρόβλημα! Τι πρόβλημα, άλλωστε, να έχει ένα τέτοιο αριστούργημα, όπως είναι η "Κάρμεν" του Μπιζέ, μια από τις ωραιότερες όπερες που έχουν γραφτεί ποτέ; Μια νέα ερμηνεία σ' ένα έργο είναι πάντα ενδιαφέρουσα, γιατί προσδίδει σ' αυτό την προσωπικότητα του κάθε ερμηνευτή, τη μουσικότητά του, την δική του σφραγίδα. Αλίμονο αν τα έργα εκτελούνταν μόνο μία φορά! Δεν θα είχε κανένα ενδιαφέρον και τα αριστουργήματα αυτά θα είχαν χαθεί στα βάθη των αιώνων».

- Οταν καλείσθε να παίξετε έναν ρόλο για πρώτη φορά, πώς τον αντιμετωπίζετε;

«Με μεγάλο ενθουσιασμό και γλυκιά προσδοκία. Με γοητεύει πάρα πολύ το στάδιο της προετοιμασίας, της γνωριμίας με τη μουσική και τον ρόλο, της αναζήτησης της προσωπικότητας που πρέπει να ερμηνεύσω, η οποία συνήθως απέχει πολύ από τη δική μου. Στην περίπτωση, όμως, της Κάρμεν, αν και ερμηνεύω τον ρόλο για πρώτη φορά, δεν έχω ακριβώς αυτό το αίσθημα. Εδώ δεν ξεκινάω από το μηδέν. Γνώριζα αρκετά καλά τη μουσική και είχα ήδη διαμορφώσει άποψη για τον ρόλο, μια και έχω διαβάσει και την νουβέλα του Προσπέρ Μεριμέ, ενώ έχω παρακολουθήσει και αρκετές παραγωγές της συγκεκριμένης όπερας. Επίσης, έχω παίξει σε παλαιότερες παραστάσεις τον ρόλο της φίλης της, Μερσέντες.

Πιστεύω πως κάθε ερμηνεύτρια, αλλά και κάθε γυναίκα αναγνωρίζει μέσα της ορισμένα από τα στοιχεία του χαρακτήρα της Κάρμεν και εύκολα μπορεί να ταυτιστεί μαζί της. Είναι μια γυναίκα που θέλει να είναι επιθυμητή, που αγαπάει με πάθος, που τα δίνει όλα όταν αγαπάει, αλλά που ζητεί την απόλυτη αφοσίωση. Μια γυναίκα που θέλει να αισθάνεται ελεύθερη και να ζει χωρίς περιορισμούς και απαγορεύσεις, μια γυναίκα που αγαπάει τη ζωή, αλλά δεν φοβάται τον θάνατο».

- Αυτό που δοκιμάζετε στις πρόβες σας βγαίνει πάντα πάνω στην σκηνή;

«Σε γενικές γραμμές, ναι. Στη συγκεκριμένη παραγωγή, εκτός από τον πεπειραμένο σκηνοθέτη Βασίλη Νικολαΐδη, έχω την τύχη να δουλεύω με την εξαιρετική χορογράφο Εφη Καρακώστα, με την οποία έχω συνεργαστεί ξανά· έχοντας κάνει ειδικές σπουδές φλαμένκο, είναι ο άνθρωπος-κλειδί της παράστασης. Στο συγκεκριμένο ανέβασμα, η Κάρμεν καλείται να χορέψει με εξαιρετικά πολύπλοκες φιγούρες του φλαμένκο, ενώ τραγουδάει, πράγμα αρκετά δύσκολο. Ομως, για μένα αυτό είναι πρόκληση και πραγματική απόλαυση.

Οσο πιο πολύπλοκη και απαιτητική είναι μια σκηνοθεσία, τόσο πιο γοητευτική είναι για μένα, αλλά και για το κοινό νομίζω. Η εποχή που οι τραγουδιστές απλώς στέκονταν και τραγουδούσαν στην όπερα σαν να έδιναν συναυλία, φορώντας το κοστούμι του ρόλου τους, είναι πια ξεπερασμένη και δεν έχει κανένα ενδιαφέρον».

- Ο ερμηνευτής καταλαβαίνει πότε έχει φθάσει σε μια κορύφωση και πότε αρχίζει να χάνει το έδαφος κάτω από τα πόδια του;

«Δεν μου έχει τύχει μέχρι τώρα στην καριέρα μου να "χάσω το έδαφος κάτω από τα πόδια μου", όπως λέτε. Η σκηνή είναι ο "φυσικός" μου χώρος και, όταν είμαι στο σανίδι, δεν είμαι πια ο εαυτός μου, αλλά ο χαρακτήρας που ερμηνεύω. Η μουσική με οδηγεί και εγώ την ακολουθώ σαν υπνωτισμένη. Η κορύφωση για τον κάθε καλλιτέχνη είναι η αποδοχή του κοινού».

- Σε ποιο βαθμό ξεφεύγετε από τις οδηγίες του σκηνοθέτη της παράστασης;

«Μόνο στον βαθμό που μπαίνει η προσωπικότητα μου στον ρόλο. Οι σκηνοθέτες, όμως, το γνωρίζουν πολύ καλά αυτό και προσπαθούν να προσαρμόζουν τη δική τους ιδέα στην προσωπικότητα του ερμηνευτή με τον οποίον δουλεύουν. Ετσι, μπορεί να βγει κάτι μοναδικό, τελείως διαφορετικό από καθετί άλλο». 

info: 9, 10, 13, 15, 16, 17 Οκτωβρίου, 8 μ.μ., στο «Ολύμπια». Μουσική διεύθυνση: Ηλίας Βουδούρης, σκηνοθεσία: Βασίλης Νικολαΐδης, σκηνικά: Γιώργος Γαβαλάς, κοστούμια: Κλαιρ Μπρέισουελ, χορογραφία: Εφη Καρακώστα, παιδική χορωδία «Rosarte» υπό τη Ρόζη Μαστροσάββα, διεύθυνση χορωδίας: Νίκος Βασιλείου.

Κάρμεν: Μαίρη-Ελεν Νέζη (9, 13, 16), Μαρίνα Φιδέλη (10, 15, 17). Δον Χοσέ: Ρούμπενς Πελιτσάρι, Σβέταν Μιχαΐλοφ.

Εισιτήρια: Ακαδημίας 59-61, 9 π.μ. - 9 μ.μ., τηλ.: 210-3662100, 210-3612461, 210-3643725. Ηλεκτρονική προπώληση: www.nationalopera.gr.